Luc De Bruyckere : Nu verantwoordelijkheid nemen.

VOKA Congres 2011 :

22 nov 2011 : "Nu verantwoordelijkheid nemen"

Lees hier de toespraak van Voka-voorzitter Luc De Bruyckere op het Vokacongres 2011. Dat vond dinsdagavond plaats in Tour & Taxis en had als thema 'Wendbaarheid'.

U bent, naar ik hoop, niet naar hier gekomen om te horen hoe het zoveelste
politieke drama zal aflopen. Ik weet echt niet meer dan u. Men kan op twee manieren op deze impasse reageren: door het systeem op te tuigen, of door het te veranderen. Er is een duidelijke meerderheid in dit land om het systeem te veranderen, een meerderheid van ondernemers en burgers die zeggen dit kan niet meer. Het is mijn overtuiging dat we hier niet zonder kleerscheuren uitkomen. Het is ook mijn overtuiging dat de prijs in grote mate betaald is, in termen van reputatie en vertrouwen en in pecuniaire termen.


Het is dan ook onbegrijpelijk en onaanvaardbaar dat sommige federale onderhandelaars de Europese aanbevelingen afdeden als “inspiratiebron“. De weigering van sommigen om de realiteit in te zien, is ronduit gevaarlijk. We moeten de tering naar de nering zetten, we moeten versoberen. Steeds meer burgers en ondernemers zijn zich daarvan bewust – gelukkig ook in Wallonië.

Ons land kreunt onder een overheidsbeslag dat recent op 55% is gebracht door de nationalisering van Dexia, “die de burgers geen geld kost“; een land dat kreunt onder een schuld a rato van nagenoeg 100% van het bbp, i.e. 350 Mia €; een land dat 2,8% van zijn bbp aanwendt voor de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen, inclusief brugpensioen, dubbel zoveel als het Europees gemiddelde van 1,4%; een land dat tegelijk 1% van het bbp te weinig spendeert aan R&D; en een land ten slotte, waar desondanks 12,5% van de bevolking onder de armoededrempel leeft.

Een bevolking die te veel betaalt aan een land dat zijn middelen slecht aanwendt. Blijven we dit aanvaarden?

Samen met vele anderen kan ik niet meer aanvaarden dat de welvaart van het hele land en van alle burgers nog langer op het spel gezet wordt.

En wij kunnen niet meer aanvaarden dat de ondernemingen en ondernemers, u en ik, die de belangrijkste bijdrage leveren aan die welvaart, steeds weer worden voorgesteld als mercantiele boosdoeners die steeds weer moeten opdraaien voor een inefficiënte en veel te dure overheid. We vechten elke dag, samen met onze medewerkers, in moeilijke omstandigheden voor de continuïteit van ons bedrijf. We verdienen daar respect voor i.p.v. misprijzen. Dat is niet nieuw, dat wist Winston Churchill reeds. Ik citeer: “Sommigen beschouwen ondernemingen als roofdieren, anderen als melkkoeien. Slechts weinigen bekijken ze als paarden die de kar trekken.”


We moeten verstandig investeren en grondig hervormen om de fundamenten van onze samenleving te versterken. We hebben dus een geloofwaardige begroting nodig waarin we drastisch ingrijpen in de uitgaven. En we moeten daarbij zorg dragen voor de zwakkeren, door ze de kans te geven voor zichzelf op te komen i.p.v. ze vaak levenslang steunbehoevend te houden.


Alle werkgeversorganisaties samen in dit land hebben die boodschap, zowat 10 dagen geleden, aan de federale onderhandelaars herhaald.

Vorige week hebben meer dan 14.000 ondernemers en ondernemende burgers op twee dagen tijd ingeschreven op de Voka-petitie “ik kies voor groei”.

Deze kreet van ondernemend Vlaanderen herhaalt wat onze regio bij de federale verkiezingen op 13 juni 2010, loud and clear, heeft gevraagd: verandering, verantwoordelijkheid en respect voor werken.


Eerder dan over het inperken van de kosten of het verhogen van de inkomsten van de staat, gaat het essentieel om de werking van de hele samenleving.

De vraag is dus: hoe verhogen we de efficiëntie van de arbeidsmarkt in een land dat tegen 2015 700.000 vacatures moet ingevuld krijgen? Hoe houden we meer mensen langer en zinvol aan het werk? Hoe verbeteren we de efficiëntie van onze overheden, met betere dienstverlening tegen een lagere kostprijs?

Dat zijn de echte vragen! Dat zijn de uitdagingen die we geloofwaardig moeten aanpakken, in de eerste plaats om er zelf en als samenleving beter van te worden, maar ook om het vertrouwen van de financiële markten en van onze Europese collega’s te behouden.


De federale regeringsploeg die er zit aan te komen (?), moet door haar bestuurskracht en samenhang ons vertrouwen winnen dat ze die beslissingen zal uitvoeren. Die samenhang is des te meer dwingend omdat deze regeringsploeg wellicht niet kan rekenen op een Vlaamse meerderheid. Daar geen rekening mee houden is dus geen optie! Helaas geeft het verloop van de onderhandelingen daar absoluut geen garantie voor!


Dag 527 van de federale onderhandelingen en waar staan we vandaag?


Drukken de deelakkoorden de wens uit van de meerderheid van het land? Drukken ze de wens uit van een meerderheid in Vlaanderen? Het is toegestaan daaraan te twijfelen. Nochtans is het beste wat België kan overkomen...een sterk Vlaanderen!


Laat ons kort even kijken naar wat het “Vlinderakkoord” wordt genoemd.
We hebben eerder onze waardering uitgesproken voor de niet volmaakte maar eerbare regeling van het aanslepende BHV-probleem.


Het akkoord over Brussel is een mini-akkoord dat duur betaald wordt, zonder objectivering, en dat tegelijk nieuwe parallelle bevoegdheden introduceert.


Het akkoord over de Bijzondere Financieringswet elimineert sommige perverse effecten er van en verruimt enigszins de fiscale autonomie, maar de afgesproken solidariteitsmechanismen blijven responsabilisering afzwakken. De toetssteen voor ondernemend Vlaanderen is of het akkoord bijdraagt tot een verbetering van de groeikracht van de economie en dat betwijfelen we ten zeerste, omdat de voornaamste hefbomen daartoe – de vennootschapsbelasting en de bevoegdheid voor de arbeidsmarkt – niet homogeen zijn. De regionalisering van het arbeidsmarktbeleid loopt aan tegen het normatief kader dat federaal blijft.

Het akkoord is wat het is... een compromis à la Belge! Vlaanderen vroeg responsabilisering en transparantie en Franstalig België vroeg stabiliteit; het onverzoenbare verzoenen zoals Mr. Di Rupo het noemde. Moeten we er de komende jaren mee leven... tot aan de volgende staatshervorming?


Over de aanslepende onderhandelingen voor een geloofwaardige begroting en voor grondige socio-economische hervormingen kan ik kort zijn: Nous en avons marre!


We hebben er genoeg van dat men durft te stellen dat extra geld voor de gezondheidszorg niet uitgeven, een besparing is!

We hebben er genoeg van dat men denkt de arbeidsmarkt te hervormen door over 10 jaar de leeftijd voor vervroegd pensioen met 2 jaar te verhogen!

We hebben er genoeg van dat men onze ondernemingen met de vinger wijst omdat ze overwegen hun continuïteit te verzekeren door in het buitenland te investeren i.p.v. in België, maar dat intussen diezelfde ondernemingen hier versmacht worden onder een veel te zware belastingsdruk en administratieve rigiditeit!

We hebben er genoeg van dat we stil staan op onze wegen en dat als excuus zien gebruiken om de bedrijfswagens extra te belasten terwijl men intussen schuldig verzuimt om de loonkost aan te pakken!


Sterke Europese landen hebben wel reeds structurele maatregelen genomen:

- Zweden heeft de toegang tot de ziekte- en invaliditeitsuitkeringen selectiever gemaakt.

- Frankrijk verhoogt de pensioenleeftijd en koppelt uitkeringen aan een billijke tegenprestatie van de uitkeringstrekker.

- Nederland heeft de pensioenleeftijd verhoogd naar 67 jaar en voerde een aanzienlijke bonus-malus in voor wie van die wettelijke norm afwijkt.

- Duitsland versoepelde reeds jaren geleden zijn arbeidsmarkt aanzienlijk middels de zogenaamde Hartz IV-maatregelen.


En wij? Wachten we echt tot Europa of de financiële markten ons ook onder curatele plaatsen en ons dwingen tot een noodkabinet?

Dat kunnen we niet laten gebeuren.

Perspectief

We moeten samen een nieuw perspectief ontwikkelen. Met Duco Sickinghe zeg ik: “Onze generatie kan de boel hier toch zo niet achterlaten?”


In een gesprek met Liesbeth Imbo van de VRT stelde ik haar de vraag hoe haar generatie aankijkt tegen de huidige toestand. Ze antwoordde zonder verpinken: “Give me a dream and I’ll buy it...” Die uitspraak is blijven nagalmen en ik heb ze getoetst bij andere jongeren. Ze heeft gelijk, we moeten opnieuw perspectief geven aan de jonge mensen, aan ondernemers en hun medewerkers, aan iedereen die hier woont en werkt. Het is de noodzakelijke voorwaarde om de maatregelen die op ons afkomen, aanvaardbaar te maken. Enkel dan kunnen we ook de kansarmen uit hun uitzichtloosheid halen.


Het Voka-jongerencongres van enkele weken geleden sterkt me in die overtuiging. De inspirerende getuigenissen van Ridley, Ambiorix en Sepia werkten aanstekelijk. Geen spoor van defaitisme, wel een boost van energie en optimisme. Zij creëerden hun eigen droom en zij werken keihard aan de realisatie ervan.

En er is nog meer goed nieuws! De recentste studie van Prof. Luc Sels, de decaan van de faculteit economie van de KULeuven, toont aan dat België tussen 2011 en 2015 700.000 vacatures moet invullen, waarvan 450.000 in Vlaanderen. Dit is een gigantische opportuniteit die een enorme druk legt op de efficiëntie en wendbaarheid van onze arbeidsmarkt.

Het is tevens bekend dat crisistijden de beste tijden zijn voor creativiteit en innovatie... er staat ons dus heel wat vernieuwing te wachten.

En van perspectief gesproken, onze ambitie is en blijft een Vlaanderen dat ons uitdaagt, dat onderneemt, dat gelooft in zichzelf, dat vertrouwen geeft en zorgt voor mekaar. Een Vlaanderen dat meertalig is en openstaat voor de wereld, dat vernieuwt, schoolt en tolerant is. Zoals ik vorig jaar op ons Congres zei:... een Vlaanderen dat vaardig is en wereldwijd wil winnen. We moeten vechten tegen pessimisme en defaitisme, tegen angst en onzekerheid die velen bevangt.


Fairness

Die visie, dat perspectief zal slechts duurzaam zijn in de mate we erin slagen faire keuzes te maken. Dat dwingt ons tot grote wendbaarheid om onze vastgeroeste opvattingen en verworvenheden los te laten en te kiezen voor verandering... onszelf bij de tijd brengen. Aggiornamento!


Billijkheid, rechtvaardigheid en wendbaarheid zijn daarom de toetsstenen van het beleid, even checken:

• Is het fair dat werkloosheidsuitkeringen onbeperkt in de tijd worden aangehouden?

• Is het fair dat wachtuitkeringen nauwelijks mogen in vraag gesteld worden?

• Is het fair dat de talloze gelijkgestelde periodes ervoor zorgen dat de gemiddelde Belg een beroepscarrière heeft van slechts 29,5 jaar vooraleer zijn volle pensioenrechten te verwerven?

• Is het fair dat ondernemingen en vakbonden collectief brugpensioen aanwenden, soms vanaf 50 jaar, om hun herstructurering door te voeren?

• Is het fair dat het eenheidsstatuut van arbeiders en bedienden nog steeds niet geregeld is?

• Is het fair dat de notionele intrestaftrek door sommigen misbruikt wordt waardoor het stelsel onder druk komt te staan?

• Is het fair dat elke efficiëntie in de gezondheidszorg botst op strakke terugbetalingssystemen?

• Is het fair dat in Vlaanderen grote infrastructuurinvesteringen telkens weer on hold worden gezet wegens vergunningsterreur?

• ...en ik kan zo wel even doorgaan!

De vraag stellen is ze beantwoorden. De kwaliteit van de antwoorden zal bepalend zijn voor de mate waarin het maatschappelijk draagvlak hiervoor kan geschapen worden.

Geloofwaardig leiderschap

Perspectief hebben we nodig als motor voor de inzet en de motivatie van onze medewerkers, van onze jongeren en van onze ondernemers.

Fairness is noodzakelijk, willen we duurzaamheid geven aan onze keuzes.
We hebben groeikracht nodig, met de nadruk op “kracht”. Die moeten we mobiliseren want we willen nog steeds winnen. Wereldwijd winnen! Op onze laatste congressen hebben we aangetoond dat dit een werkwoord is, dat dit een systeem is, dat dit een attitude is!

Wat ons momenteel het meest bedreigt, is het gevoel van onmacht en de onverschilligheid die bij velen leeft. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er
de jongste weken, opnieuw en massaal, gepleit wordt voor politiek leiderschap. Het gepercipieerd gebrek eraan deed de roep ontstaan tot het vormen van een zakenkabinet; afgelopen zondag was het onderwerp trouwens voorwerp van debat op de televisiezenders. Hoewel ik vind dat we ondanks alles nog niet zo diep gevallen zijn dat de politiek moet abdiceren, begrijp ik de noodkreet van velen: “Willen jullie nu eens eindelijk jullie verantwoordelijkheid nemen?“ Velen van ons werken zich te pletter en zeggen tegelijk “Op deze manier zullen we er niet geraken!”.

Ik ben me er zeer goed van bewust dat wij ondernemers de complexiteit van het politieke bedrijf zwaar onderschatten. Maar de vraag is zeer terecht: welke samenleving willen we zijn? En dat moeten we niet te ver gaan zoeken. Dat gaat over simpele maar wezenlijke dingen!

We hebben de jongste weken een veelheid van voorbeelden gezien: de 2 scholen in Molenbeek die manifesteren voor een propere straat en een veilige schoolomgeving; de burgers van de G1000 die zich uitspraken voor een betaalbare sociale zekerheid; de G50 die in De Tijd hun ongerustheid uitspraken en Voka’s petitie waarvoor inmiddels ruim 14.000 ondernemende Vlamingen intekenden. Politiek leiderschap capteert die maatschappelijke signalen en zet ze om in beleid.

Wendbaarheid

We hebben in deze crisistijden nood aan transparantie en integriteit vanwege al diegenen die geroepen zijn tot verantwoordelijkheid in elk deel van de samenleving. Dit vergt moed en veronderstelt wendbaarheid/agiliteit om onze vastgeroeste gewoonten en opvattingen te verlaten en het “overleg” een nieuwe dynamiek en haar juiste plaats te geven.

Over wendbaarheid gaat ons Congres. De crisis die de zuurstof uit onze economie dreigt te halen, verhoogt aanzienlijk de onvoorspelbaarheid en de graad van complexiteit waarmee we allen geconfronteerd worden. De snelheid van verandering van de externe wereld dwingt ons ondernemingen tot wendbaarheid. Een wendbare onderneming is in balans met de sterk veranderende buitenwereld en vergt een leiderschap dat niet enkel inzet op harde doelstellingen, maar ook op gedeelde waarden en op het bouwen aan een cultuur die past bij een wendbare organisatie. Daar gaat zo dadelijk de rest van ons Congres over. Eerst vernemen we de resultaten van een globale studie gemaakt door IBM die zo dadelijk zal worden voorgesteld door Peter Korsten, partner en vicepresident van IBM en ingeleid door onze eigen Eric Vermeylen, directeur van ons Kenniscentrum. Nadien zullen Christine Buelens (Metalogic), Christian Van Thillo ( De Persgroep) en Markus Arnold (Bayer), onder de kundige leiding van Kathleen Cools (VRT) over het thema debatteren. Patrick Develtere, voorzitter van het ACW, die eerder toezegde, heeft zich in extremis verontschuldigd. Ik wil daar begrip voor opbrengen. Ik kijk uit naar de deskundige inbreng en de verrijkende ervaring van onze panelleden en ik dank hen allen bij voorbaat.

En ik ben, ten slotte, zeer verheugd dat Bert De Graeve, CEO van Bekaert, de keynotespeech zal geven en zal ons laten delen uit zijn rijke ervaring in diverse stadia van zijn prachtige onderneming, een van onze schaarse echt internationale bedrijven.


Als ondernemers weten we wat ons te doen staat. We moeten wendbaar zijn. We moeten de werkelijkheid erkennen en aanvaarden, ook als die complex is en onzeker.
We moeten sturen en besturen, ook al hebben we geen plan, geen wegenkaart voor het onbekende land. We moeten dus, zoals Ignace Van Doorselaere stelt, ons kompas gebruiken. En dat hebben we gelukkig wel!


Mijn voorgangers hebben gradueel helder gemaakt wat de richting van de pijl is en we werken verder op die lijn, met vijf hoofddoelstellingen die we slechts via structurele hervormingen kunnen realiseren:

(1) vernieuwen,
(2) internationaliseren,
(3) talent ontwikkelen,
(4) ondernemen aanmoedigen en
(5) een slanke en efficiënte overheid.

Dat is de richting die ons kompas aanwijst. Daar gaan we voor.
Want alleen op die manier kunnen we terugkeren naar een samenleving die billijk is, rechtvaardig en… sociaal in de feiten.



Excellenties, beste collega’s, ik besluit:

Vele voorzitters van VEV en Voka hebben hier, heel oprecht en bewogen, voor de welvaart en het welzijn van onze ondernemingen en voor de samenleving. Velen hebben ons willen behoeden voor onheil. Midden van alle miserie van dit moment herken ik gelukkig de bereidheid van velen, ik heb er zonet naar verwezen, om samen met en niet tegen de ondernemers te zeggen.... “zo kan het niet langer meer”. Niet alleen omdat de EU, de OESO of het IMF het zegt, maar omdat het evident moet veranderen en omdat zowat in alle landen van Europa de politici, de burgers en de ondernemers tot die consensus zijn gekomen. Onze eis is politiek legitiemer dan ooit. Doe het dan.

Ik dank u.

Luc De Bruyckere

Voorzitter Voka