Aantal Oost-Europese zelfstandigen fors aangegroeid.

In het Vlaams Gewest was bijna één op de tien starters het afgelopen jaar van buitenlandse afkomst. Voornamelijk het aandeel nieuwe zelfstandigen met Oost- Europese nationaliteit groeit snel aan. Voor het Brussels Gewest ligt dit cijfer nog een stuk hoger: daar was in 2012 nagenoeg één op de twee starters van Oost- Europese nationaliteit.

N-VA Kamerlid Karel Uyttersprot nam de meest recente statistieken van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ) onder de loep en kwam tot enkele opmerkelijke vaststellingen. “We kozen ervoor om het laatste volledig beschikbare boekjaar te analyseren, 2012 dus. Vlaanderen klokte voor deze periode af op 50.000 nieuwe zelfstandigen. Sinds jaren tellen we natuurlijk niet enkel Belgische starters: een toenemend aandeel bestaat uit een waaier van diverse nationaliteiten. Opvallend voor 2012 is weliswaar dat de top vijf van de buitenlandse starters in België, uitgezonderd buurland Nederland, volledig wordt gevormd door Oost- Europese landen. Bulgarije spant de kroon met 1.534 starters in Vlaanderen alleen al. Maar ook vanuit Polen (609), Roemenië (1171) en Turkije (313) is er een sterke instroom.”

26 % van de starters in Brussel heeft Roemeense nationaliteit !

Ons land kende in 2012 in totaal 93 241 starters, personen die een zelfstandige activiteit begonnen. 70 998 van deze starters heeft de Belgische nationaliteit, 22 243 hebben een vreemde nationaliteit. Deze laatsten komen uit ruim 50 verschillende landen. De grootste groep buitenlanders betreffen de Roemenen (6 416 p), gevolgd door Bulgaren en Polen.                              
                                         
Maken we een verdeling per regio, dan telde Vlaanderen in 2012, 50 893 starters, waarvan 7 858 met vreemde nationaliteit (Bulgaren, Nederlanders, Roemenen).

Wallonie kende 24 804 starters waarvan 2 893 vreemdelingen (Roemenen, Italianen, Fransen).
De meest opmerkelijke cijfers komen evenwel uit Brussel.

Daar waren er 15 735 nieuwe inschrijvingen in de KBO, waaronder 9 857 of 62.64 % met vreemde nationaliteit.Het aantal starters met Belgische nationaliteit bedraagt er 37.35 %. De Roemenen spannen hier de kroon met 4 093 inschrijvingen of 26 % van het totale aantal inschrijvingen in Brussel. Telt men daar ook Bulgarije, Polen, …. bij dan komt met aan ruim 40 % van de starters in Brussel die uit Oost-Europa komen. De instroom uit Oost-Europa is dan ook opmerkelijk. De meeste inschrijvingen zouden zich in de bouwsector bevinden.  Tevens stelt zich hier de vraag naar mogelijke schijnzelfstandigheid.

Problematiek van de ‘schijnzelfstandige’ is reëel

Het Kamerlid gaat verder: “Bereidwillige ondernemers zijn vanzelfsprekend steeds welkom, en dit ongeacht hun achtergrond. Maar er bereiken ons duidelijke signalen dat het statuut van zelfstandige door inwijkelingen vaak handig wordt aangewend om welbepaalde sociale verplichtingen te ontlopen. Door schijnbaar als zelfstandige aan de slag te gaan in België kunnen de brutolonen en de sociale kosten voor de geleverde prestaties zo laag mogelijk worden gehouden. Vooral de bouwsector kampt met deze problematiek: dit legt natuurlijk een neerwaartse druk op de inkomens van de overige werknemers die actief zijn op onze arbeidsmarkt.”

Juni laatstleden bracht N-VA, bij monde van Kamerlid Zuhal Demir, reeds aan het licht dat het aantal Oost- Europese werknemers met een “tijdelijke opdracht” in België fors gestegen is. Op die manier moeten zij geen sociale zekerheid betalen. De vrees is reëel dat eenzelfde ontwijkingsgedrag nu ook opgang maakt via het statuut van zelfstandige.

Bevoegd Minister van Middenstand Laruelle was in het verleden karig met het verschaffen van gedetailleerde cijfers inzake het aantal stopzettingen en schrappingen bij zelfstandigen. Karel Uyttersprot zal daarom Laruelle in de Commissie Bedrijfsleven ondervragen over deze uitdijende problematiek. “Graag had ik van de Minister vernomen welke initiatieven ondernomen worden om misbruik te voorkomen. Benieuwd ook in hoeverre de situatie reeds duidelijk in kaart is gebracht. Het is cruciaal om een goed beeld te krijgen van de aard van de door hen uitgevoerde activiteiten, naast bijvoorbeeld de gekende situatie in de bouwsector. Fraudebestrijding is een prioriteit van deze regering, dus ik hoop ten zeerste dat de Inspectiediensten de nodige gerichte controles op het terrein uitoefenen.”, zo besluit het Kamerlid.

Karel Uyttersprot (0497/522800)
Brussel, 19/08/2013